Integraal werken met jonge kinderen en hun ouders
Gepubliceerd op: 02 december 2019
Stel je voor: je bent een ouder van een kind van 2 met slaapproblemen. Je kind huilt veel en je weet je geen raad. Je zit thuis met een burn-out. Je hebt veel meegemaakt in het verleden en vaak ruzie met je partner, die psychiatrische problemen heeft. Je hebt financiële problemen en een beperkt netwerk. Je wordt van het kastje naar de muur gestuurd vanwege de jonge leeftijd van je kind, maar voelt je nooit echt gehoord. Wie kan jou verder helpen?
Sinds februari 2019 is het ‘integraal 0 tot 6 team in de wijk’ gestart. Suzanne van Neijhof en Eveline van der Vliet, twee Jeugdformaatcollega’s gedetacheerd aan Youz, hebben even moeten oefenen op de naam van het team, maar ze vertellen enthousiast over de werkwijze en hun ervaringen.
Integraal 0-6 team in de wijk
Het team biedt begeleiding en behandelingen aan multiprobleemgezinnen met minimaal één kind tussen 0 en 6 jaar en hulpvragen op minstens drie domeinen (bijvoorbeeld gezondheid, opvoeding, werk of financiën). “Wij werken vanuit de Infant Mental Health (IMH) visie, waarbij de hechtingsrelatie tussen ouder en kind centraal staat. Dit begint al tijdens de zwangerschap”, vertelt Eveline. “De hulpvragen zijn heel verschillend. Soms zijn een paar adviesgesprekken voldoende om ouders weer verder te helpen, maar we bieden ook intensieve trajecten van maximaal een jaar.”
Een duwtje in de goede richting
Suzanne en Eveline vinden het werk heel leuk: “Wij zijn er heel vroeg bij, waardoor resultaten snel zichtbaar zijn en het effect groot is.” Enthousiast vertelt Suzanne hoe zij ouders weer in hun kracht zet, met dat duwtje dat ze nodig hebben. “Je ziet de opluchting bij ouders, wanneer ze van ons horen dat ze op de goede weg zijn.” De ontwikkeling die een kind in de eerste levensjaren doormaakt, is bepalend voor de ontplooiing en kansen op latere leeftijd. Door ouders zo vroeg mogelijk van de juiste adviezen te voorzien en snel in te grijpen bij beginnende problematiek, kan de ontwikkeling van een kind bijgestuurd worden, om problemen op latere leeftijd te voorkomen.
“Wij zijn er heel vroeg bij, waardoor resultaten snel zichtbaar zijn en het effect groot is.”
De kracht van integraal werken
Het integrale team bestaat uit twaalf medewerkers, waarvan vier medewerkers van Jeugdformaat en twee medewerkers van Ipse de Bruggen, die zijn gedetacheerd aan Youz. “We leren veel van elkaar en vullen elkaar aan. Vanuit iedere organisatie kijk je toch met een andere blik naar het gezin”, aldus Eveline. “Er wordt altijd gewerkt in duo’s met twee medewerkers van verschillende organisaties. Zo wordt bijvoorbeeld psychiatrie of LVB-problematiek bij ouders sneller herkend en kan een gerichtere aanpak worden geboden. Ook vinden ouders het fijn dat ze niet van het kastje naar de muur worden gestuurd, maar dat alle hulp vanuit het team geboden kan worden.”
“We leren veel van elkaar en vullen elkaar aan. Vanuit iedere organisatie kijk je toch met een andere blik naar het gezin.”
Andere manier van werken
Suzanne geeft aan dat werken volgens de IMH-visie minder gestructureerd is dan zij gewend is bij de Daghulp. “De intake is al ongestructureerd. We laten ouders vertellen waar zij over willen praten en vragen niet actief naar andere domeinen. Vanuit de IMH-gedachte komen belangrijke dingen vanzelf ter tafel, maar je volgt het tempo van de ouders. Ouders zijn hierdoor heel open, omdat ze het gevoel hebben dat ze mogen praten over wat zij belangrijk vinden. Ook al gaat het over de buurman die in eerste instantie niets met de hulpvraag te maken heeft, we laten ouders daarover praten en investeren in de relatie. Er is altijd een reden waarom ze dit vertellen, ook al kom je daar pas later achter.” Suzanne kreeg na één gesprek met een moeder al het compliment dat ze zich voor het eerst écht gehoord voelde.
Door volledig aan te sluiten bij het tempo van de ouders, moet je als hulpverleners vaak op je handen zitten. Hoewel dat soms zwaar is, heeft Eveline het gevoel dat ze met deze aanpak meer bereikt, omdat ouders dan echt vanuit hun eigen motivatie handelen.
“Wat deze manier van werken ook anders maakt, is dat er veel ruimte is voor je eigen rol als hulpverlener. Er is veel tijd voor reflectie, om bewust te kijken en om te leren gaan met de normen en waarden die jij meeneemt in gesprekken met ouders. “Je moet meer over jezelf nadenken. Zo moest ik me inhouden toen ik van een moeder hoorde dat haar man niet bij de 20 wekenecho was. Zij had hier namelijk geen problemen mee. Ik was me ervan bewust dat het mijn eigen overtuiging was dat dat niet kon.”
Wereld van de GGZ
Op de vraag hoe het is om gedetacheerd te zijn bij een GGZ-instelling, moesten de dames lachen, gevolgd door een zucht. Het registreren van niet alleen de cliëntcontacttijd, maar ook de inhoud en uren van cliëntgebonden tijd (bijvoorbeeld overleg met collega’s) en reistijd, kost veel tijd. “We hoeven nog net niet het toiletbezoek te registreren”, grappen ze. Er zijn veel regels en veel codes, dat was even wennen. Hierdoor zijn ze Morecare4 gaan waarderen. Gelukkig biedt het integrale werken wel kansen om te pionieren, om kritisch met elkaar te kijken naar wat echt nodig is en om processen te vereenvoudigen waar dat kan.
Dankbaar werk
Soms maak je heftige dingen mee. Zo zijn er casussen waar er naast alle problematiek met de kinderen en psychiatrie van ouders, bijvoorbeeld ook sprake is van suïcide. Het gezin krijgt dan ook te maken met rouwverwerking. Dit maakt het werk soms pittig. Maar het is tegelijkertijd zo bijzonder om met deze jonge doelgroep en hun ouders te werken. “Ouders zijn erg dankbaar voor onze hulp en dat maakt ons werk erg waardevol!”